มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีพื้นที่ประมาณ 8,000 ไร่ โดย 700 ไร่ เป็นพื้นที่เลี้ยงสัตว์หลายชนิดเพื่อการศึกษาและวิจัย มีรูปแบบของฟาร์มเลี้ยงในระบบเปิด ระบบปิด และการเลี้ยงแบบไร่ทุ่ง โดยได้มีการปลูกหญ้าเนเปียร์ เพื่อเป็นอาหารสัตว์และเพื่อการศึกษาวิจัยการผลิตก๊าซชีวภาพ ในการจัดการคณะเกษตรศาสตร์ได้วางระบบการจัดการของเสียจากการเลี้ยงอย่างถูกสุขลักษณะ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาการแพร่พันธุ์ของเชื้อโรค ปัญหากลิ่นเหม็นรบกวนชุมชนรอบข้าง ปัญหาการปนเปื้อนแหล่งน้ำใต้ดิน รวมถึงปัญหาการเกิดมลภาวะอื่นๆที่อาจส่งผลต่อภาวะโลกร้อน

แต่ขณะเดียวกลับต้องเผชิญกับข้อร้องเรียนเรื่องกลิ่นเหม็นรบกวนชุมชนรอบข้างมาโดยตลอด เพื่อจัดการปัญหากลิ่นเหม็นรบกวน และสามารถผลิตก๊าซชีวภาพจากมูลสัตว์ ตลอดจนสามารถนำก๊าซชีวภาพไปใช้เป็นพลังงาน คณะเกษตรศาสตร์ จึงเลือกระบบผลิตก๊าซชีวภาพ เพื่อจัดการปัญหากลิ่นเหม็นรบกวนชุมชนรอบข้าง และสามารถผลิตก๊าซชีวภาพจากมูลสัตว์ ตลอดจนสามารถนำก๊าซชีวภาพไปใช้เป็นพลังงาน โดยได้ศึกษาวิจัยการผลิตก๊าซชีวภาพจากหญ้าเนเปียร์ และ วิจัยการหมักร่วม(Co-Digester) ระหว่างหญ้าเนเปียร์กับมูลสัตว์ ซึ่งเป็นเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตก๊าซไบโอมีเทนอัด หรือ Compressed Biomethane Gas (CBG) เพื่อใช้เป็นพลังงานทดแทนในภาคขนส่งมวลชนภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น หรือ KKU Smart Transit (KST)

รศ.ดร.กิตติชัย ไตรรัตนศิริชัย อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า ภายใต้แผนพัฒนาพลังงานทดแทน 10 ปี (พ.ศ. 2555-2564) ที่ผ่านความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี โดยมีเป้าหมายที่จะหาเชื้อเพลิงใหม่มาทดแทนการใช้น้ำมันดีเซลลงให้ได้25 ล้านลิตรภายในปี 2564 กำลังเป็นโจทย์ใหญ่และความท้าทายของกระทรวงพลังงาน ฉะนั้นการสร้างสถานีผลิตพลังงานทดแทนก๊าซไบโอมีเทนอัด หรือ Compressed Biomethane Gas (CBG)จากมูลสัตว์และหญ้าเนเปียร์ จึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการทดแทนการใช้พลังงานเพื่อดำเนินงานไปสู่เป้าหมายของรัฐให้สำเร็จ โดยก๊าซ CBG จะถูกนำมาใช้ในบริการขนส่งมวลชนภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น จำนวนกว่า 20 คัน เมื่อมีการผลิตพลังงานทดแทนจะสามารถลดค่าใช้จ่ายพลังงานที่สูงถึง 9 ล้านบาทต่อปี ประหยัดค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ได้อย่างมาก ทั้งยังเป็นไปตามการใช้พลังงานทดแทนตามนโยบายของรัฐบาล และเป็นต้นแบบของการใช้เทคโนโลยีในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

“มหาวิทยาลัยขอนแก่นถือเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกที่มีการใช้พลังงานทดแทนก๊าซไบโอมีเทนอัด (CBG) เพื่อใช้ในระบบขนส่งมวลชนภายในองค์กร ซึ่งแม้จะเป็นการลงทุนที่สูงมาก แต่นับว่าคุ้มค่ามากเช่นกัน เพราะเราไม่นับเพียงความคุ้มค่าเพียงวันนี้ ปีนี้ แต่เรานับผลคุ้มค่าในระยะยาว ปลูกฝังให้รุ่นลูกหลาน รู้จักการใช้พลังงานทดแทนอย่างประหยัด และเชื่อว่าสถานีผลิตพลังงานทดแทนก๊าซไบโอมีเทนอัด (CBG)จากมูลสัตว์และหญ้าเนเปียร์นี้ จะช่วยลดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม เป็นแบบอย่างในการผลิตพลังงานทดแทนต่อองค์กรอื่นๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน ตลอดจนเป็นต้นแบบการใช้พลังงานที่เหมาะสมกับโลกอนาคตอย่างยั่งยืน” รศ.ดร.กิตติชัย กล่าว

รศ.ดร.มนต์ชัย ดวงจินดา คณบดีคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า การสร้างสถานีผลิตพลังงานทดแทนก๊าซไบโอมีเทนอัด (CBG)จากมูลสัตว์และหญ้าเนเปียร์ เพื่อใช้ในการขนส่งมวลชนภายในมหาวิทยาลัยมีวัตถุประสงค์ เพื่อจัดการของเสียจากฟาร์มสาธิตการเลี้ยงสุกร การเลี้ยงไก่ไข่ และการเลี้ยงโคนมของคณะเกษตรศาสตร์ โดยเปลี่ยนเป็นพลังงานทดแทนที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และปริมาณของวัตถุดิบอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังเป็นต้นแบบการผลิตพลังงานทดแทนก๊าซ CBG เพื่อใช้เองในหน่วยงานด้านการขนส่งมวลชน บริการแก่ นักศึกษา ข้าราชการ และประชาชนที่มาใช้บริการในมหาวิทยาลัยขอนแก่น ตลอดจนเป็นต้นแบบการเป็นศูนย์เรียนรู้ เผยแพร่องค์ความรู้ด้านวิชาการในการจัดการของเสียและน้ำเสียจากฟาร์ม ให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ชุมชน และประชาชนผู้สนใจทั่วไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นแบบอย่างองค์กรที่ดูแลรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม

ที่มาของบทความและรูปภาพประกอบ: https://www.kku.ac.th